مدیریت کسب و کار در زمان کرونا
کرونا چه بر سر کسب و کارها آورد؟
کرونا چه بر سر کسبوکارها آورد؟
شیوع کرونا تحول عظیمی در جهان ما و سبک زندگی تمامی افراد به وجود آورد، کسبوکارها نیز از این تحولات مصون نماندند و بسیاری از آنها تحت تأثیر شرایط ویژهای که این ویروس به وجود آورد قرار گرفتند.
همانطور که در قسمت مقدمه اشاره کردیم، در این نوشته قصد داریم تأثیرات مثبت و منفی این امر روی کسبوکارهای مختلف را مورد بررسی قرار دهیم، شاید نتایج نظرسنجی از افراد در رابطه با تأثیر کرونا بر وضعیت شغلی آنها برایتان جالب باشد در لیست زیر میتوانید نتایج این نظرسنجی را مشاهده نمایید.
– ۵۰.۷ درصد مردم کاهش درآمد داشتند
– ۴۱.۷ کسبوکارها تعطیلشدهاند
– ۱۳.۵ درصد از مردم شغل خود را ازدستدادهاند
– ۲۶.۳ درصد هیچ تغییری در درآمد و کسبوکارشان نداشتهاند
– ۰.۶ درصد از مردم در دوره شیوع کرونا وضعیت اقتصادی اشان پیشرفت کرد
باقی موارد یعنی حدود ۱.۶ درصد سایر گزینهها را انتخاب کردهاند.
خوب است بدانید که بسیاری از شغلهای خرد و کارگاهها بیشتر ضرر را دیدند ولی در این میان کسب و کارهای آنلاین بهصورت چشمگیری پیشرفت کردند البته در نظر داشته باشید که این مورد شامل تمامی کسب و کارهای آنلاین نمیباشد در ادامه با ما همراه باشید تا بررسی کنیم که کدام دسته از آنها از شرایط فعلی سود و کدام یک از آنها متضرر شدند.
تأثیرات مثبت کرونا بر کسبوکارهای ایرانی
برخی از کسب و کارهای ایرانی در شرایط شیوع ویروس کرونا توانستند بهخوبی کسب و کار خود را گسترش دهند، برندهای مطرحی نظیر اسنپ، دیجی کالا، دیوار و غیره از جمله کسب و کارهایی بودن که با استفاده از بستر آنلاین توانستند از شیوع کرونا سود کنند.
این دسته از برندها با ارائه خدمات آنلاین در زمینه نیازهای اساسی مردم توانستند نظر بسیاری از افراد را بهسوی خود جلب کنند، بهطور مثال در ایام قرنطینه و تعطیلی فروشگاههای غیر آنلاین دیجی کالا با تأمین کالاهای موردنیاز مردم و ارائه خدمات خرید آنلاین توانست رشد قابل توجهی داشته باشند.
بهطورکلی متخصصان در زمینه تحلیل کسب و کارها معتقدند که در دوران شیوع کرونا و پس از آن بیزینس و ارائه خدمات هر سازمان باید شکل جدید به خود بگیرد و پیشبینی میشوند که تمامی صنایع تا حد امکان در بستر آنلاین گسترش داده شوند.
کرونا به کدام کسبوکارها خسارت زد؟
اما در کنار کسب و کارهایی که در شرایط شیوع ویروس کرونا، بیزینسهایی نیز وجود داشتند که مغلوب شرایط شده و متضرر شدند، از جمله مهمترین این کسب و کارها میتوان بهتمامی شرکتها و برندها فعال در حوزه گردشگری اشاره کرد.
شرکتهایی خدمات آنلاین و فروش بلیت از جمله لحظه آخر در دوران شیوع کرونا در ایران متضرر شدند، البته لازم به ذکر است که صنعت گردشگری در کل دنیا تحت تأثیر ویروس کرونا قرار گرفت و این امر مختص کشور ایران نیست.
چهار استراتژی بازگشت کسب و کار در بحران کرونا
۱) مرحله حل مشکل و مراقبتهای بهداشتی
در مراحل اولیه بحران، جامعه به کاهش فشارهای روانی و آرامش نیاز داشت و دورکاری و فاصلهگذاری اجتماعی برای کاهش زنجیره بیماری مورد توجه قرار گرفت. بعد از رعایت پروتکلهای بهداشتی به تدریج ارتباطات در جامعه افزایش یافته است و افراد با رعایت موازین بهداشتی بیشتر با هم ارتباط دارند. البته سطح و میزان این روابط کنترل شده و هنوز هم محدود است. برای مثال خانوادهها فقط با بستگان درجه یک خود ارتباط دارند. تجربه چین نشان میدهد که در مراحل اولیه بیماری میزان ترس و اضطراب جامعه افزایش یافت و با اطلاعرسانی های بهداشتی و ماندن مردم در خانه بعد از مدتی وضعیت تا حدی تغییر کرد. شاید بتوان گفت در ایران از اسفند ۱۳۹۸ تا پایان فرودین ۱۳۹۹ دوره مراقبتهای بهداشتی بود و از ابتدای اردیبهشت به تدریج وارد مرحله تابآوری شدیم.
۲) مرحله تابآوری
با شروع بحران به دلیل وجود بلاتکلیفی و عدم اطمینان، فروش برخی کالاها افزایش یافت و برخی دیگر با کاهش فروش مواجه شدند. فروش مواد غذایی، و بهداشتی و سرگرمیهای خانگی بالاتر رفته است، در حالی که تقاضای سفر و سرگرمیهای خارج از خانه و پوشاک کم شده است. همچنین خرید آنلاین افزایش یافته است زیرا افراد وقت بیشتری را در خانه میگذرانند و نمیتوانند به صورت سنتی خرید کنند. با ماندن بیشتر افراد در خانه، میزان استفاده از شبکههای اجتماعی افزایش یافته است. تاب آوری برای گذر از این بحران برای کسب و کارها لازم شد. تابآوری در مفهوم سازمانی به معنی توانایی مقاومت در برابر بحرانها و ریسک فاکتورها است. تابآوری در کسبوکارها عبارت است از توانایی های ساختاری و سیستمی که باعث میشود شرکتها ظرفیت لازم برای مقابله با بحرانها را داشته باشند. تابآوری قابلیتهایی برای کسبوکارها بوجود میآورد که بتوانند با وجود شرایط نامطلوب به بقا ادامه داده و در مسیر بازگشت و رشد قرار گیرند. در زمان حال در کشور در مرحله تاب آوری قرار داریم. ولی سیاست های دولت به گونهای است که به صورت تدریجی محدودیت ها کاهش یافته است. میزان حضور کارکنان در محل کار نیز از یک سوم به دوسوم در اردیبهشت افزایش یافت و در خردادماه حضور همه کارکنان اجباری شده است. همچنین محدودیت مشاغل پرریسک نیز به مرور کاهش یافته است. در زمان فعلی شاید بتوان گفت در حال ورود مرحله بازگشت هستیم.
۳) مرحله بازگشت
پیشگیری از کرونا نیازمند کاهش ارتباطات انسانی بودکه در نهایت منجر به کاهش برخی فعالیتهای اقتصادی و رکود شد. با تغییر شرایط و گذر از تاب آوری کسب و کارها در حال ورود به مرحله بازگشت هستند. بازگشت کسب و کار به دوران نسبتاٌ عادی بعد از تعطیلی یک چالش بسیار جدی است. اقتصاد چین بسیار آهسته به وضعیت نسبتاٌ عادی برگشت. کارآفرینان و مدیران ارشد باید فعالیتهای لازم را به منظور بازگشت به تولید کارآمد را برنامهریزی کنند. استراتژیهای بازگشت به معنای راهبردهایی برای خروج از رکود و افول و در جهت رشد است. استراتژیهای بازگشت شامل بهبود عملیات و فرآیند های سازمان، نوسازی، نوآوری مدل کسب وکار و توسعه کسب و کار با توجه به تغییرات شرایط است.
۴) مرحله تصویرسازی پسا کرونا
کرونا انتظارات و اولویتها و سبک زندگی افراد جامعه را تغییر خواهد داد. کسب و کارهایی که با دوراندیشی متناسب با تغییرات سبک زندگی و نگرشهای جامعه عمل کنند موفق تر خواهند شد. برای مثال تجربه چین در بحران کرونا نشان میدهد که بعضی از مشتریان برای اولین بار خرید آنلاین را تجربه کردهاند، حتی مشتریان پیر (بالای ۶۵ سال) تجربه خرید از راه دور و دیجیتال را تجربه کردهاند. بیشتر خریدها از طریق موبایل بوده است. انتظار میرود که بعضی از مشتریان برای همیشه نوع خرید خود را از حضوری به آنلاین تغییر و یا افزایش دهند. زمانی که بحران کرونا رفع شود رفتار خرید آنلاین ادامه یافته و تثبیت میگردد. در مجموع می توان گفت نگرش ها، سبک زندگی و رفتار افراد در پسا کرونا متفاوت از پیشاکرونا خواهد بود.
۵)مرحله اصلاح
بحران کرونا علاوه بر تهدیدات، فرصتهایی را برای بهبود عملکرد کسب و کارها ایجاد خواهد کرد. فناوری اطلاعات کسب و کارها را توانمندتر میسازد. پیامدهای این بحران فرصتی را برای آموختن از نوآوریها و تجربیات اجتماعی در مقیاس کوچک تا بسیار بزرگ فراهم خواهد کرد. لذا بایستی به تغییرات در محیط رقابتی توجه داشت.
بازاریابی و تبلیغات در شرایط موجود چه وضعیتی دارد؟
کار از خانه و فاصلهگذاری اجتماعی در واقع وضعیت جدیدیست که خیلی زود به حالت نرمال زندگی بسیاری از ما تبدیل شده است. بسیاری بازاریابان از خانه کار میکنند و چیزهای جدیدی در مورد برند یا مشتریانشان کشف میکنند. تغییری که در شرایط زندگی ما ایجاد شده است باعث تغییر در عادات و برنامههای روزمره گشته است. بسیاری از خانوادهها بچهها را بیرون نمیبرند، مدرسهها در بسیاری کشورها تعطیل است و رفتوآمدها شکل دیگری به خود گرفتهاند.
بسیاری محققان میگویند شرایط هیچگاه به قبل از کرونا باز نمیگردد و ما باید خودمان را برای زندگی در یک دنیای جدید آماده کنیم. در این میان، بسیاری کسبوکارها رفتار جدیدی از مخاطبان خود مشاهده کردند. فروش اینترنتی آمارهای صعودی بسیاری نشان میدهد. با توجه به افزایش زمانی که مخاطبان با موبایل، تبلت یا کامپیوتر خود میگذرانند، تبلیغات دیجیتال شتاب گرفته است.
بازاریابها سعی کردهاند قواعد جدید و شرایط موجود را به انواع مختلفی در تبلیغات خود دخالت دهند و به این وسیله، نرخ ارتباط و تعامل با مخاطبان را افزایش دهند. با وجود عدم قطعیت و ناپایداری شرایط موجود، تغییرات بسیاری در رفتار مخاطبان و مشتریان کسبوکارها رخ میدهد. اما در همین حال بازاریابان باید با خوانش و تحلیل دادهها، بر پیشبینی شرایط و رفتار بازار متمرکز شوند.
در هنگامی که هیچ کس ایدهٔ کاملی برای عبور از این شرایط ندارد، دادههای مرتبط با رفتار و علایق مشتریان میتواند راهنمای خوبی برای ادامهٔ مسیر باشد. از موقعیت و شرایط کرونا برای بازبینی پروسهها و زیرساختهای بازاریابی خود استفاده کنید. سعی کنید به طور مداوم با مخاطبان برند خود در ارتباط باشید و آنها را همراهی کنید.
تنها ۸ درصد مردم فکر میکنند تبلیغات باید متوقف شوند.
شرکت کانتار (Kantar)، از ۳۵ هزار مصرفکننده در جهان نظرشان دربارهٔ تبلیغات برندها در دوران بحران کرونا را جویا شده است. تنها ۸ درصد از مردم فکر میکنند تبلیغات باید متوقف شود. در زیر دادههای مرتبط با رشد یا سقوط خرید آنلاین در دستههای مختلف فروشگاهی را مشاهده میکنید.
تغییرات را همراه با کرونا دنبال کنید.
شرکتها و مجموعههای بسیاری خود را با شرایط وفق دادهاند و در این مسیر گامهای بسیاری برداشتهاند. شرکتهای آ او دی (Audi)، مک دونالد (McDonald) و کوکا کولا (Coca-Cola)، لوگوی خود را همگام با طرح فاصلهگذاری اجتماعی بازطراحی کردهاند و اینگونه مهمترین المان برند خود را با شرایط وفق دادهاند.
تبلیغات همسان را به عنوان استراتژی مناسب برای تبلیغات در دوران کرونا مد نظر قرار دهید.
تبلیغات همسان همواره به عنوان یک استراتژی تبلیغاتی برای اول یا آخر قیف فروش در نظر گرفته شده است. در حالی که واقعیت چیز دیگریست. تبلیغات همسان میتواند برای هر آغاز، پایان یا هر مرحلهای در قیف فروش استفاده شود.
یک تبلیغ همسان درست، با در نظر گرفتن فضای تبلیغ و از ترکیب متون، تصاویر و طراحی هدفمند، به یک تجربهٔ خوب دست پیدا میکند. وقتی مخاطبان با یک تبلیغ طبیعی مواجه میشوند که به شکل طبیعی و در جای درستی با آن برخورد کردهاند، تبلیغات کار خودش را انجام میدهد و احتمال تعامل مخاطب با آن بیشتر است.
صحت این اطلاعات را میتوان بر اساس دادههایی که نیتیوو (Nativo) در اختیار کاماسکور (Comscore) قرار داده است، بررسی کرد. دادههایی از ۲۵ کمپین تبلیغاتی کشوری که بیش از ۱۱۰ میلیون بازدید (Impression) داشتهاند. با نگاه به این دادهها میتوان تاثیرگذاری تبلیغات همسان بر نرخ تبدیل و رفتار مخاطب در مسیر تبدیل را مشاهده کرد.
در مقایسه با سایر انواع تبلیغات، مخاطبانی که از طریق تبلیغات همسان جذب میشوند، رفتار تعاملی بهتری دارند. این مخاطبان در مراحل مختلف خرید با آگاهی بهتر از برند، قصد بالاتر خرید و بازگشت بیشتری رفتار میکنند.
با وجود دادههای مثبت، بسیار ضروری است که بازاریابان با دقت بسیار و توجه به فاکتورهای لازم، استراتژیها و تکنیکهای بازاریابی به واسطهٔ تبلیغات همسان را انتخاب کنند و پیش ببرند. تبلیغات همسان صحیح، باعث میشود مخاطبان در تمام مراحل خرید، تعامل بیشتری داشته باشند و در آخر به خریدار نهایی تبدیل شوند.
هیچکس قادر به پیشبینی آینده نیست، اما میتوان برای آن آماده شد.
هیچ کس نمیداند دنیا به چه سمت و سویی خواهد رفت. راست و دروغ در هم شده اما میتوان با یک سری اقدامات خود را برای شرایط جدید آماده کرد.
- داشتن یک نقشهٔ راه برای ارتباطات و مدیریت بحران، ضرورت خواهد داشت.
- اشراف، شناخت و کنترل کامل بر بازاریابی میتواند راهگشا باشد. افراد، زیرساخت، تکنولوژی و برنامههای بازاریابی باید بازبینی و بررسی شوند. بهتر است پیدا کنید کجا میتوان به سادگی تغییر ایجاد کرد و در کجا این امکان وجود ندارد.
- در همه حال به فکر تحولات و نوآوریهای خلاقانه باشد. شاید اکنون بیش از هر زمان دیگری لازم است به این موضوع فکر کنید.
بازاریابی در بحران کرونا را چگونه انجام دهیم؟
صرف نظر از اینکه کسب و کار شما تا چه حد تحت تأثیر اتفاقات جاری قرارگرفته است، باید همه مشکلات را برطرف کنید و بازاریابی در بحران را به سرعت انجام دهید.
بدون شک مشتریان شما با آنچه اتفاق میافتد درگیر هستند، بنابراین نقش شما در زندگی آنها باید تعدیل شود. در اینجا چند ایده در مورد چگونگی استفاده بیشتر از جایی که در این لحظه در آن قرار داریم، آورده شده است:
چند توصیه برای تمامیبرندها
- در حالی که استراتژی بلند مدت را زنده نگه میدارید، در کوتاه مدت چابک باشید:
ممکن است شما فعلاً مجبور شوید برخی از کمپین تبلیغاتی قدیمی خود را رها کنید و یا پیام ها و پیشنهادات را تغییر دهید. این موضوع یکی از اصول اولیه بازاریابی در بحران است. اما از آنجایی که نمیدانیم این اوضاع تا چه مدت ادامه خواهد داشت، ما باید آماده باشیم تا به استراتژی بلند مدت خود بازگردیم. با سرعتی که این اتفاق بیفتد، همه چیز تنها درمدت چند ماه میتواند به چیزی نزدیک به حالت عادی خود برگرد. آماده باشید تا به آنچه در ابتدا برنامه ریزی کرده بودید، بازگردید.
- آنچه را که در یک شغل عادی انجام میدهید، از درون به صورت یک نظام سوسیالیستی تبدیل کنید:
از آنجا که بسیاری از بازاریابی شما در حال تغییر است ، حتماً برنامه های جدید و عملکرد بازاریابی خود را به اشتراک بگذارید تا در بازاریابی در بحران موفق شوید. بازاریابی به ویژه در هفتههای آینده به صورت موشکافانهای مورد بررسی قرار میگیرد. بنابراین شفاف باشید و آنچه که انجام میدهید را برای رسیدن به مناسبت مورد نظر به اشتراک بگذارید.
- جریانهای پیام رسانی و ارتباطی خود را بررسی کنید:
اطمینان حاصل کنید که جریانهای ارتباطی و پیام های فعلی شما هنوز باهم مرتبط هستند و مفهوم فعلی را رعایت میکنند. پیام رسانی شرکتی ممکن است نیاز به تغییر موقت برای یک دوره زمانی داشته باشد. بنابراین به نظر نمیرسد که خارج از مفاد اصلی بوده و اطلاعات دقیقی را ارائه دهد و یک نکته مهم در بازاریابی در بحران محسوب میشود.
چند توصیه برای برندهایی که کُند شدهاند
اگر به دلیل شرایط کنونی، تجارت قابل توجهی از دست دادهاید، در ابتدا میخواهم به شما بگویم که در این ایام دشوار، با شما همدلی میکنم چرا که این شرایط به هیج وجه آسان نیست. اگر شرکت شما برای ادامه روند کار و حفظ کارمندان، جریان نقدینگی در اختیار داشته باشد ، چندین کار وجود دارد که میتوانید از این فرصت ها استفاده کنید:
- سایت خود را دوباره طر احی کنید:
دقیقاً همانطور که ممکن است در زندگی شخصی از زمان استراحت خود برای کارکردن در خانه استفاده کنید ، میتوانید با زمان اضافی که ممکن است در محل کار داشته باشید، نیز همین کار را انجام دهید. شاید زمان آن فرا رسیده باشد که طراحی سایت خود را دوباره انجام دهید یا تجدید خلاقیت کنید. شما حتی ممکن است نیاز به برخی از به روزرسانی های پشتیبانی فنی داشته باشید تا اطمینان حاصل کنید که تمامیسیلندرها (!) به بهترین صورت کار میکنند. آیا تیم نیاز دارد تا مهارتهای جدید را ارتقا دهد؟ پس از سرگیری فعالیتها، بازاریابی حتی باید سخت تراز قبل کار کند، بنابراین از این زمان عاقلانه استفاده کنید تا همه چیز را به ترتیب بدست آورید. - با مشتریان خود در ارتباط باشید ، اما بیش از حد ارتباط برقرار نکنید:
اگر محصول یا خدمات اصلی شما در شرایط فعلی به اندازه کافی ارزشمند نیست، روند ارتباطات را به میزان قابل توجهی کاهش دهید. اگر مطالبی شبیه سرمقاله دارید شاید اکنون زمان آن رسیده است که اجازه دهید این مطلب بدرخشد. با در نظر گرفتن این واقعیت که بسیاری از افراد در خانه گیر کردهاند و میخواهند روزی را ببینید که این ها همه به پایان خواهد رسید. مثلا محتوای مسافرتی را در یک شهر خاص که سعی در فروش بسته تعطیلات ندارد را انجام دهید. - پیشنهادهای وفاداری را گسترده و گسترش دهید:
به محض ظهور دوباره افراد، اطمینان حاصل کنید که هرگونه وفاداری یا پیشنهادهای تولد دوباره وجود دارد.اجازه ندهید که آنها در زمان پناه بردن در یک مکان، منقضی شوند. اگر برخی از پیشنهادات شما فقط برای ارائه شدن در فروشگاهها مناسب و خوب هستند ، برای آن دسته از مشتریانی که میخواهند از خانه از آنها لذت ببرند ، درگاههای آنلاین و دیجیتال مارکتینگ را بگشایید.
چند توصیه برای برای برندهایی شلوغ تر از همیشه
اگر در حال حاضر شرکتی هستید که تقاضاهای بالایی دارد ، من مطمئن هستم که شما زمان بسیار کمی برای ماندن در خارج ازآب دارید. توصیه های من برای شما بسیار کوتاه است:
- برای مشتریان خود انتظاراتی را تعیین کنید:
از ارتباطات برای تعیین انتظارات در مورد تغییرات در سرویس هایی از جمله ارسال با تاخیر ، محصولات محدود ، ساعات محدود مرکز تماس ، ساعات فروشگاه و غیره استفاده کنید.
- با استخدام کردن به HR کمک کنید:
از آنجا که بازاریابان مهارت های ویژه ای دارند که میتوانند در تلاش های استخدامیمورد استفاده قرار گیرند، این مورد به مدیران استخدام کننده کمک میکند تا جریان های کاری خود را برای استخدام و استخدام افراد بهینه سازی کنند.این ممکن است یک فعالیت مهم برای بازاریابی به نظر نرسد ، اما به دست آوردن نقش های مهم برای تضمین حداقل تجربه مشتری ، به وفاداری به برند و مدافعان بلند مدت کمک میکند.
دیدگاهتان را بنویسید