چک لیست

کتاب صوتی چک لیست: چطور کارها را به شکل درست انجام دهیم (میکروکتاب)، نوشته آتول گاواندی، به شما می‌گوید که از چک لیست‌ها در چه مواردی می‌توان استفاده کرد و چگونه در زندگی شما تاثیر می‌گذارد و آن را دگرگون می‌کند. همچنین در این اثر نمونه‌هایی آورده شده که در جهان حقیقی اتفاق افتاده تا بتوانید ارزش چک لیست‌ها را درک کنید.

نام چک‌ لیست (The Checklist Manifesto) شما را یاد چه چیزی می‌اندازد؟ شاید وسایل مسافرت یا گردش! اما باید بدانید که چک لیست‌ها در صنعت پزشکی و هواپیمایی روزانه جان هزاران انسان را از خطرهای احتمالی نجات می‌دهند. چک لیست، لیست ساده و کاربردی‌ای است که شما می‌شناسید اما به عنوان یک دستیار حرفه‌ای برای شما و ذهن‌تان کار انجام می‌دهد.

در شرایط سخت و دشوار امروزی، که اغلب صنایع و حرفه‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند، راهکار مشکلات، تکنیکال و سخت است. راهکارهای مختلف و بسیاری برای برطرف کردن یک مشکل وجود دارد اما در بعضی مواقع به قدری در این پیچیدگی‌ها غرق می‌شویم که یادمان می‌رود قبل از هر کاری روشن‌ترین، ساده‌ترین و منطقی‌ترین راهکارها را تست کنیم. برای پیروزی بر این مشکل، از تجارب صنعت هواپیمایی استفاده کنید: چک لیستی تهیه کنید که بتوانند از آن استفاده کنند و همزمان مطمئن باشند که همه کارهای مورد نیاز انجام شده ‌است. چک لیست‌ها، وسیله‌ای تجاری هستند که به از یاد رفته یا نادیده گرفته شده‌اند. زمان آن است که آن‌ها را دوباره به کار ببریم و از تنهایی خارج کنیم.

در قرن 21 شرایط ما به این صورت است: امروزه ما علم شگفت‌انگیزی را تهیه کرده‌ایم. این علم به دست آمده را در اختیار تعدادی از کارآمدترین، ماهرترین و کوشاترین افراد جامعه قرار داده‌ایم و آنان با استفاده از آن، کارهای حیرت‌آوری انجام داده‌اند. با همه‌ی این‌ها این علم اغلب غیرقابل کنترل است. در همه حیطه‌ها، مانند پزشکی، امور مالی، کسب و کار و حتی دولت‌ها، خطاهای قابل اجتناب ویرانگر و ناامید کننده‌ای یافت می‌شود. علت آن هم مشخص است: گنجایش و پیچیدگی آنچه می‌دانیم، از توانایی فردی ما برای استفاده صحیح، سالم یا قابل اطمینان از مزایای آن بالاتر رفته است. علم هم به ما کمک کرده و هم باری بر روی دوش ما گذاشته ‌است. به این معنی که به استراتژی گوناگونی برای غلبه‌ بر شکست نیاز داریم، یک استراتژی که مبتنی‌ بر تجربه باشد و همزمان با استفاده از مزایای علمی که داریم، نقایص انسانی ما را هم جبران کند. هم‌اکنون چنین استراتژی وجود دارد و به قدری آسان است که اغلب مسخره به نظر می‌آید. حتی از نظر بعضی افراد که سالیان زیادی را با دقت صرف ایجاد مهارت‌ها و فناوری‌های پیشرفته کرده‌اند، احمقانه است. این استراتژی همان چک لیست است!

آتول گاواندی (Atul Gawande) نویسنده هفته‌نامه ادبی نیویورکر، استادیار دانشکده پزشکی و دانشکده بهداشت عمومی و جراح عمومی در بوستون، هاروارد است. وی دو جایزه ملی دریافت کرده و به عنوان یکی از مشهورترین جراحان جهان شناخته شده است. تمامی آثار آتول جز پرفروش‌ترین‌ها و درخشان‌ترین‌های آمازون بوده است. دیگر کتاب‌های او عبارت‌اند از: «یادداشت‌های یک جراح در باره عملکرد و پیچیدگی‌ها» و «یادداشت‌های یک جراح درباره یک علم ناقص».

این کتاب صوتی در قالب میکروکتاب به شما عرضه شده تا با صرف هزینه و زمان کمتر از تمام بخش‌های اصلی و مهم، به دور از حاشیه و اضافه‌گویی کتاب اصلی از محتوای آن بهره‌مند شوید. میکروکتاب‌ها تحت قواعد و استانداردهای خلاصه‌نویسی برای شما چکیده شده‌اند. شما با شنیدن آن‌ها‌‌‌ همان اطلاعات مفیدی را دریافت می‌کنید که کتاب اصلی در اختیارتان می‌گذارد.

در بخشی از میکروکتاب صوتی چک لیست می‌شنویم:

چک لیست‌ها، سالیان متمادی در صنایع هوایی مورد استفاده قرار گرفته و اخیرا در رشته‌های پزشکی هم با نتایج خوبی همراه بوده‌اند.

ایده چک لیست شاید در دنیای پیچیده امروز یک مفهوم ساده و مضحک به نظر بیاید، اما شواهد حاکی از مفید بودن آن است. چک لیست‌های خوب ذهن شما را از کارهای روزمره و بدیهی خالی می‌کنند و در نتیجه می‌توانید روی مسائل سخت‌تر تمرکز کنید. تاثیر مفید چک لیست‌ها در سرمایه‌گذاری هم به همان اندازه صنایع هوایی و پزشکی به اثبات رسیده است. چک لیست‌ها تاثیر جادویی خود را در هر زمینه‌ای که تصور کنید، نشان می‌دهند و با پیچیده‌تر شدن روز افزون صنایع درآینده هم موثرتر خواهند بود.

«ما چک لیست‌ها را دوست نداریم. آن‌ها می‌توانند خسته ‌کننده باشند. چک لیست‌ها جذاب نیستند. اما من فکر نمی‌کنم موضوع در اینجا تنبلی باشد. این که مردم از نجات جان‌ افراد و پول‌سازی طفره می‌روند، دلیل عمیق‌تری دارد. آن‌ها استفاده از چک لیست را خجالت‌آور و مایه شرمندگی می‌دانند. چنین کاری با باورهای عمیق آن‌ها درباره نحوه برخورد الگوها و بزرگان، ‌کسانی که آرزو داریم مانند آن‌ها باشیم، با مشکلات و شرایط دشوار مغایرت دارد. بزرگان واقعی پر دل و جراتند و بداهه تصمیم می‌گیرند. آن‌ها پروتکل یا چک لیست ندارند. شاید لازم باشد طرز فکر ما درباره قهرمانی به روزرسانی شود.»

در سال 2001 پیتر پرونوست، یکی از متخصصان مراقبت‌های ویژه در بیمارستان جان هاپکینز، از حوادث ناشی از عفونت‌های ناشی از لوله‌های تزریقی در بخش مراقبت‌های ویژه نگران شده ‌بود. او در نهایت چک لیستی از اقدامات لازم برای پیشگیری از عفونت تهیه کرد:

– قبل از معالجه بیمار دست‌ها را با صابون بشویید.
– پوست بدن بیمار را با ضدعفونی کننده کلروکسیدین تمیز کنید.
– روی بیمار را با پارچه استریل بپوشانید.
– در زمان تزریق لوله، از ماسک، کلاه، پیشبند و دستکش استریل استفاده کنید.
– پس از تزریق، یک پارچه استریل روی منطقه تزریق قرار دهید.